Yumurta, Alzheimer’a karşı & Kuran’da yumurta'nın şifası

 

"Yumurta, Alzheimer’a karşı koruyor"

Yumurta tüketiminin hafızayı güçlendirdiğini ve Alzheimer hastalığına yakalanma riskini azaltmada yararlı olabileceğini ifade eden Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Lütfü Hanoğlu, "Yumurta tüketiminin faydaları saymakla bitmiyor. Son zamanlarda yapılan araştırmalar, yumurta tüketiminin Alzheimer hastalığının önlenmesine yardımcı olabileceğini ortaya koyuyor" dedi.

Alzheimer hastalığı ve yumurta tüketimi arasındaki ilişkiyi değerlendiren Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Lütfü Hanoğlu, “Son yıllarda yapılan bilimsel çalışmalar, yumurta tüketiminin sadece vücut sağlığı için değil, aynı zamanda zihinsel işlevlerin korunmasında da önemli bir rol oynayabileceğini ortaya koyuyor” diye konuştu.

Yumurta tüketiminin beyin sağlığı üzerindeki etkilerine ilişkin bilimsel çalışmaların arttığını belirten Prof. Dr. Hanoğlu, “Son dönemde yapılan araştırmalar, yumurta tüketiminin Alzheimer hastalığının ortaya çıkışını geciktirebileceğini destekliyor. Özellikle yumurtanın içerdiği kolin maddesi, hafızayı ve bilişsel işlevleri destekleyen önemli bir bileşen olarak dikkat çekiyor” dedi.

"DENGELİ BESLENME VE FİZİKSEL AKTİVİTE ÖNEMLİ"

Yumurtanın sadece tek bir besin olarak değerlendirilmemesi gerektiğini söyleyen Prof. Dr. Hanoğlu, dengeli bir diyetin ve fiziksel aktivitenin yaşlı bireylerde sağlıklı yaşlanma için temel olduğunu ifade etti.

Geçmişte yumurtanın yüksek kolesterol içerdiği için sağlık açısından olumsuz değerlendirildiğini, ancak günümüzde bu düşüncenin değiştiğini belirten Prof. Dr. Hanoğlu, yumurtanın kalp ve beyin sağlığı açısından faydalı bir besin olduğunu anlattı.

Prof. Dr. Hanoğlu, “Yumurta gibi besinlerin bir diyetisyen tarafından planlanmış dengeli bir beslenme programı içinde tüketilmesi önemli. Bunun yanı sıra fiziksel egzersizlerin de eklenmesi gerekiyor. Çünkü bedensel sağlık, zihinsel sağlığı da doğrudan etkileyen önemli bir faktör” diye konuştu.

#HABERTURK-SAGLIK

                                         ############

Kuran’da yumurtanın şifasına işaret

Lutein ve zeaksantin adlı Karotenoidler göz sağlığı için mutlaka gereklidir. Bu maddeleri yeterince almazsanız, göz sağlığınız bozulabilir. Bu maddeler çeşitli sebze ve meyvelerde bulunmasına rağmen en iyi sindirilip kana karıştığı yiyecek ise yumurtadır.

Bu maddeler normalde maydanoz, fesleğen, Ispanak ve havuç gibi sebzelerde daha fazla miktarda bulunmasına rağmen hiçbirinde yumurtadaki kadar kana karışmıyor. Lutein ve zeaksantin adlı bu maddeler gözdeki retina tabakasını, zararlı ışınların etkilerinden koruyucu bir pigment oluşturuyorlar. 

Ayrıca oksidanlara karşı da antioksidan olarak savaşıp göz sağlığını koruyorlar. Bu açıdan son yıllarda yumurtanın göz sağlığı üzerindeki etkisini inceleyen onlarca bilimsel araştırma yapıldı. Bu araştırmaları derleyen 2019 yılına ait bir makaleyi de internette “Egg Carotenoids for Eye Health” başlığı ile bulabilirsiniz. 

Araştırma sonuçlarının tavsiyesi hep aynı: Göz sağlığını korumak için yumurta tüketmelisiniz.

Peki ben durduk yerde bu araştırmayı neden yaptım. Çünkü dün Saffat suresinde şu ayetler gözüme çarptı:

Saffat 48-49:  Yanlarında, saklı bir yumurta gibi (kendilerinden başka hiç kimsenin görmediği),

Bu ayetlerde cennet kadınlarının gözlerine ve bakışlarına değindikten sonra onları yumurtaya benzetiyor. Buradaki yumurta benzetmesi onların cilt renklerinin güzelliğine ve kendilerinin de çok nazenin ve latif olduklarına, kibar ve nazik olduklarına yapılan bir benzetmedir. 

Fakat yine de Kuran çok icazlı bir kitap olduğundan kullanılan kelimeler içinde bazen daha derin manalara ancak bilim insanlarının ulaşabileceği manalara da işaretler vardır. Bu açıdan dedim ki acaba yumurta ile gözün bir alakası var mı diye bir araştırdım ve yukarıda belirttiğim gibi göze yumurta kadar faydalı bir yiyecek olmadığını ve sebze ve meyvelerden daha fazla gözü koruduğunun bulunduğunu gördüm.

Bu yönüyle yumurta mucize bir yiyecek.

Burada diğer Kuran mucizeleri gibi açık bir mucize var demiyorum. Eğer yumurta yiyin ki gözleriniz sağlıklı olsun deseydi açık bir mucize olurdu fakat burada dolaylı bir işaret olduğunu düşünüyorum, tesadüf olamayacak kadar büyük bir gerçek var bana göre. Fakat belirttiğim gibi bunu apaçık bir kanıt olarak algılamaktansa Kuran ayetlerinin işaret edici yönüne bir örnek olarak kabul edebilirsiniz.

KAYNAKLAR

1. Handelman, G.J., et al., Lutein and zeaxanthin concentrations in plasma after dietary supplementation with egg yolk. The American journal of clinical nutrition, 1999. 70(2): p. 247-251.
2. Chung, H.-Y., H.M. Rasmussen, and E.J. Johnson, Lutein bioavailability is higher from lutein-enriched eggs than from supplements and spinach in men.The Journal of nutrition, 2004. 134(8): p. 1887-1893.
3. Wilson, T.A., et al., Consumption of one egg per day increases serum lutein and zeaxanthin concentrations in older adults without altering serum lipid and lipoprotein cholesterol concentrations. 2007, Federation of American Societies for Experimental Biology.
4. Severins, N., R. Mensink, and J. Plat, Effects of lutein-enriched egg yolk in buttermilk or skimmed milk on serum lipids & lipoproteins of mildly hypercholesterolemic subjects. Nutrition, Metabolism and Cardiovascular Diseases, 2015. 25(2): p. 210-217.
5. Missimer, A., et al., Compared to an oatmeal breakfast, two eggs/day increased plasma carotenoids and choline without increasing trimethyl amine n-oxide concentrations. Journal of the American College of Nutrition, 2018. 37(2): p. 140-148.
6. Handelman, G., Egg Carotenoids for Eye Health, in Eggs as Functional Foods and Nutraceuticals for Human Health. 2019. p. 119-134.
7. Abdel-Aal, E.-S.M., et al., Dietary sources of lutein and zeaxanthin carotenoids and their role in eye health. Nutrients, 2013. 5(4): p. 1169-1185.

####

Antik Dönemden Günümüze Yumurtanın Yolculuğu

Yumurtanın tarihi, ilk olarak MÖ 5000'li yıllarda Mısır ve Mezopotamya'da çömlekçilik sayesinde haşlama yöntemiyle pişirilmesiyle başlamıştır; daha sonra Doğu Hindistan ve Çin'de MÖ 3200'lü yıllarda tavukların yumurtalarının tüketilmeye başlanmasıyla devam etmiştir. 

• Antik Çağ: 

  MÖ 5000'li yıllarda Mısır ve Mezopotamya'da çömlekçilik icadıyla birlikte yumurta haşlamak yaygınlaştı. MÖ 3200'lü yıllara gelindiğinde, Doğu Hindistan ve Çin'de tavuk yetiştiriciliği ve yumurta tüketimi başlamıştı. 
• Yumurtanın tarihi, insanlık tarihi kadar eskidir. İlk insanlar, yumurtaları vahşi kuşların yuvalarından alarak tüketmişlerdir. Zamanla tavukların evcilleştirilmesiyle birlikte yumurta, insan beslenmesinin ayrılmaz bir parçası haline gelmiştir.

Pagan festivallerde baharın gelişini kutlamak için kullanılırdı.

•  Paskalya yumurtaları, Hristiyanlıkta Hz. İsa’nın dirilişini simgeler. Yumurtaların kırmızıya boyanması, onun kanını temsil eder.

•  Yumurta süsleme geleneği, 13. yüzyıldan beri devam etmektedir. Soğan kabuğu, pancar kökü gibi doğal boyalarla renklendirilirdi.

•  Fabergé yumurtaları, 1885-1917 yılları arasında Rusya’daki Romanov ailesi için kuyumcu Peter Carl Fabergé tarafından yapılmış, mücevherlerle süslenmiş sanat eserleridir.

Vauquelin’in tavuk yumurtası kabuğundaki kalsiyum karbonat gözlemiyle de bağlantı kurabiliriz.

Louis Nicolas Vauquelin (1763–1829), Fransız kimyager ve eczacı olarak modern kimyanın gelişimine önemli katkılarda bulunmuş bir bilim insanıdır. Özellikle element keşifleriyle tanınır.

Fransız kimyager Louis Nicolas Vauquelin, 18. yüzyılda yaşamış ve krom ile berilyum elementlerini keşfetmiş bir bilim insanıdır. 

Vauquelin, Sibirya'dan gelen bir kurşun cevherinde krom ve berilde berilyum tespit etti. Diğer kimyasal keşifleri arasında kinik asit, asparajin (izole edilen ilk amino asit), kafurik asit ve diğer doğal olarak oluşan bileşikler vardı. 1827'de Temsilciler Meclisi'ne seçildi. Vauquelin, ünlü bir kimyager olan başka bir köylünün oğlu Louis-Jacques Thenard'ın sponsoru olarak da hatırlanıyor.

🔬 Bilimsel Katkıları

• Kromun keşfi (1797): Kırmızı kurşun cevheri olan “krokoit” üzerinde çalışırken krom elementini izole etti. Bu element, parlak renkleri nedeniyle boya ve metal kaplama endüstrisinde yaygın olarak kullanılır.
• Berilyumun keşfi (1798): Beril mineralinden yeni bir element ayırarak berilyumu tanımladı.
• Asparagin: Bitkilerden izole ettiği bu madde, daha sonra amino asit olarak tanımlanmıştır.
• Analitik kimya: Döneminin ötesinde titiz analiz yöntemleri geliştirdi; birçok organik ve inorganik bileşiği tanımladı.

🧪 Vauquelin’in Gözlemi: Tavuklar ve Kalsiyum Metabolizması

• Yulafın kimyasal analizi: Vauquelin, yulafın bileşimini incelerken özellikle içindeki kalsiyum karbonat (CaCO₃) miktarını hesaplamıştır.

• Yumurta kabuğu analizi: Tavukların yumurtladığı yumurtaların kabuklarında, yulafın içerdiğinden daha fazla kalsiyum karbonat bulunmuştur.

• Sonuç: Bu fark, tavukların yulaf gibi besinlerdeki kalsiyumu metabolize ederek yumurta kabuğuna aktardığını göstermektedir. Yani tavuklar, aldıkları besinleri biyolojik olarak dönüştürerek yumurta üretiminde kullanmaktadır.

Vauquelin'in tavukların beslenmesi ve yumurta üretimi üzerine yaptığı bir gözlemi anlatmaktadır. Yulafta bulunan kirecin (kalsiyum karbonat) miktarı hesaplandıktan sonra, tavukların yumurta kabuklarında daha yüksek oranda kireç bulunması, tavukların besinleri metabolize ederek kalsiyumu yumurta kabuklarına depoladığını gösterir. Bu da, beslenmenin yumurta kalitesi ve yapısı üzerindeki etkisini ortaya koyan önemli bir bulgudur.

Bu bulgu, o dönemde beslenme ve fizyoloji alanında yapılan çalışmalara önemli bir katkı sağlamıştır.

 * En iyi bilinen eserleri arasında "Manuel de l'essayeur" (Tahlilcinin El Kitabı) bulunmaktadır.

Asparajin (Asn, N) proteinleri oluşturan 20 aminoasitten biridir. Yan zincirinde karboksamit grubu içerir. 8 temel amino asit nedir? Esansiyel amino asitler histidin, izolösin, lösin, lizin, metionin, fenilalanin, treonin, triptofan ve valindir.

amino asitlerden 9’u vücut tarafından sentezlenemez ve “esansiyel” olarak adlandırılır. 

Esansiyel amino asitler, dışarıdan besinler yoluyla alınmalıdır.

• Histidin: Beyindeki nörotransmitter olan histaminin sentezinde rol alır. Et ürünleri, süt ve süt ürünleri, tahıl ürünleri ve baklagillerde bulunur.
• İzolösin: Kas metabolizmasında yer alır ve hemoglobin sentezi için gereklidir. Et, kuruyemişler, tahıl ürünleri, baklagiller ve süt ürünleri izolösin bakımından zengin kaynaklardır.
• Lösin: Protein yapısında önemli olan lösin, kas büyümesi, onarımı ve kan şekeri düzenlenmesinde rol alır. Et, tahıllar, baklagiller ve süt ürünleri lösin açısından zengin besinlerdir.
• Lizin: Hormon ve enerji üretiminde yer alır, kalsiyumun fonksiyonlarını destekler. Hayvansal kaynaklı proteinler ve soya ürünleri lizin açısından zengin kaynaklardır.
• Metiyonin: Dokunun büyümesi ve metabolizması için gereklidir. İspanak, yeşil bezelye, tofu ve baklagiller metiyonin içerir.
• Fenilalanin: Beyindeki kimyasal habercilerin sentezi için önemlidir. Et, yumurta ve bazı bitkisel kaynaklar fenilalanin içerir.
• Treonin: Cilt ve bağ dokusunun yapısında yer alır, aynı zamanda kan pıhtılaşmasını sağlar. Mercimek, susam, balık ve et treonin açısından zengin besinlerdir.
• Triptofan: Mutluluk hormonu serotonin üretiminde rol alır. Hindi eti, muz ve soya fasulyesi triptofan içeriği yüksek besinlerdir.
• Valin: Kas metabolizmasında önemlidir, peynir, fıstık, susam ve mercimek valin içeriği bakımından zengin besinlerdir.

" Man kann einen Menschen nichts lehren, man kann ihm nur helfen, es in sich selbst zu entdecken.“ (Galileo Galilei) 

########