Peloidoterapi:
Kaplıca tedavisine özgü balneolojik kaynaklardan peloidlerin tedavi amacıyla kullanıldıkları yöntemdir. Peloid (tıbbi çamur), Yunanca çamur anlamına gelen Pelos kökünden türemiştir. Peloidler, doğada jeolojik ve/veya biyolojik olaylar sonucu oluşan tıbbi amaçlı kullanılan organik ve inorganik madde içeren şifalı çamurlardır. Yüzyıllar boyunca yaraların iyileştirilmesi, inflamasyonun azaltılması, cildin güzelleştirilmesi için kullanılmıştır. Organik ve inorganik maddelerin birikimine göre etkinliği farklılık göstermektedir. Kaynak nitelik ve bileşimlerine göre dört ana grupta sınıflandırılmaktadır:
Turbalar: Organik madde içeriği en fazla, dolayısıyla su tutma kapasitesi en yüksek, asit pH’de olan peloidlerdir. Çeşitli doğal bitkisel yağ asitleri, hümik asitler ve ciltten emilebilen östrojen benzeri maddeler içeren çamurlardır. Anti-inflamatuar, analjezik ve termik etkileri güçlü romatizmal ve jinekolojik hastalıklarda kullanılmaktadır.
Şifalı bataklar: Farklı oranlarda organik ve inorganik madde içeriğine sahiptirler. Termomineral su kaynaklarının, volkanik kaynakların krater ağızlarında ve göl gibi durgun sularda çöken ufak tanecikli sedimentlerdir. İki alt grubu vardır: a) Mineralli Bataklar; termomineral suların doğal olarak yeryüzüne çıktıkları yerlerde oluşmaktadır. Mineral bakımından zengindirler. b) Bitüminöz Bataklar; göl gibi durgun sularda çöken organik madde açısından daha zengin olan bataklardır.
Deniz ve delta balçıkları: Deniz balçıkları (marin) gel git olayına bağlı deniz diplerinde çöken deniz suyu mineral içeriğine benzer sedimentlerdir. Delta balçıkları (fluviatil) akarsu deltalarında çöken, inorganik sedimentlerdir.
Şifalı topraklar: Su topluluklarının dışında bulunan, katı halde bulunan kayaçlardır. Ufalanma, parçalanma ve ayrışma ile oluşan toz sedimentler inorganik içeriği en yüksek peloidlerdir. Tedavide termomineral sularla karıştırılarak genellikle paket şeklinde uygulanmaktadır.
Doğada katı ve sulu halde bulunabildiği gibi yapay olarak da elde edilebilmektedirler. Termal turizmde yer alan kaplıca ve Talossoterapi tesislerinde peloidler banyo (tam, yarım, oturma ve ekstremite banyosu), paket, tampon ve maske şeklinde uygulanabilmektedir. Paket şeklindeki uygulamalar en sık kullanılan yöntemdir. Peloidler, mineralli sulardan farklı olarak ısı tutma kapasitelerinin yüksek, ısı iletimlerinin yavaş olması ve sadece kondüksiyon yoluyla gerçekleşmesi sebebiyle daha yüksek sıcaklıklarda (42-50⁰C) ve daha uzun sürelerde (20-30 dk) uygulanabilirler. Bir kürde 15- 20 uygulama yapılabilmektedir.
Doğal kaynaklar bakımından oldukça zengin olan Türkiye’de kaplıcalarda termomineralli sulardan sonra en sık kullanılmakta olan yöntem peloid uygulamalarıdır. Son yıllarda yapılan çalışmalarda romatizmal hastalıkların tedavisinde ağrıyı azaltma, fonksiyonelliği arttırmada etkili olduğu görülmektedir. Yaşam süresinin uzaması ile birlikte hastalıkların tedavisinde ve sağlığı korumak amacıyla gerçekleştirilen bu yöntemin uygun şartlarda uygulanabilmesi için Sağlık Bakanlığı’nca ruhsatlandırılmış ve çeşitli kontrollerden geçirilmiş olması gerekmektedir.
Türkiye’de ruhsatlandırılmış sekiz peloid bulunmaktadır: Afyon Sandıklı (Peloflex, Termalife, Acnepel), Denizli Sarayköy (Spa Care Umut, İnaltı), Muğla Dalaman (Thermemaris), Muğla Dalyan (Claderm), İstanbul Tuzla (Pelomin), Ordu Ünye (Medikil), Muğla Köyceğiz (Naturmud).
Referanslar:
Gutenbrunner, C., Bender, T., Cantista, P. ve Karagülle, Z. (2010). A Proposal for a Worldwide Definition of Health Resort Medicine, Balneology, Medical Hydrology and Climatology, International Journal of Biometeorology, 54 (5): 495-507; Karagülle, M. Z. ve Karagülle, M. (2004). Balneotherapie und Kurorttherapie Rheumatischer Erkrankungen in der Türkei: Ein Systematischer Review, Complementary Medicine Research, 11(1): 33-41; Xiang, J., Wu, D. ve Li, J. A. (2016). Clinical Efficacy of Mudpack Therapy in Treating Knee Osteoarthritis: A Meta-Analysis of Randomized Controlled Studies, American Journal of Physical Medicine & Rehabilitation, 95 (2): 121; Karagülle, M. Z. (2002). Kaplıca Tedavisi, Balneoterapi ve Klimaterapi. İçinde; M. Doğan ve M. Z. Karagülle (Editörler), Kaplıca Tıbbı ve Türkiye Kaplıca Rehberi (ss. 1-22). İstanbul: Nobel Tıp kitabevleri; Gürdal H. (2013). Peloidoterapi, Etki, Mekanizması ve Uygulama Yöntemleri. İçinde; M. Karagülle (Editör), Tıbbi Ekoloji ve Hidroklimatoloji (ss. 13-18). İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri.
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon hastanelerinde, termal turizm bölgelerinde hizmet sunan otel işletmelerinde, termal tedavi ve kür merkezlerinde çoğunlukla romatizmal hastalıkların, bazen de cilt hastalıklarının tedavisinde sağlığın yeniden tesisi adına; kaplıcalarda, güzellik ve estetik merkezlerinde sağlıklı yaşam felsefesi kapsamında sağlığın korunması ve sürdürülmesi adına gerçekleştirilen uygulamaları tanımlamak için kullanılan kavramdır.
Çamur Banyosu uygulamaları dört şekilde gerçekleştirilir:
Çamur Banyosu: Uygulama içinde 350 ml. çamur bulunan küvette yapılmalıdır. Çamur sıcaklığı 38-42 °C, banyo süresi yirmi dakika olmalıdır. Çamur banyosunun düzenli ve etkili biçimde gerçekleştirilebilmesi için uygulama alanında soyunma yerleri, uygulama küveti, çamurdan arınma bölümü, duşlar ve dinlenme alanları bulunmalıdır. Bu uygulamalarda bir kişi için on dakika soyunma, yirmi dakika çamur banyosu, yirmi dakika duş ve giyinme süresi hesaplanmalı ve tedavi terminleri buna göre ayarlanmalıdır.
Sıvama Çamur Uygulaması: Uygulama için çamur sıvama masası kullanılır. 42-45 °C sıcaklığındaki 15-20 kg çamur, yirmi dakika boyunca kişinin vücuduna tatbik edilir. Bir kişi için on dakika soyunma, yirmi dakika kür, yirmi dakika. duş ve giyinme süresi öngörülür.
Beleme Çamur Uygulaması: Diğer uygulamalardan farkı çamurun küristlerin vücuduna kuru olarak tatbik edilmesidir. Çamur sıcaklığı 54-56 °C dir. Uygulama masa üzerinde yapılır. Diğer uygulamaların kuralları ve süreleri bu uygulama için de geçerlidir.
Fango Parafango: Bu uygulamada çamura parafin karıştırılır ve çamur beyaz renk alır. Uygulama masa üzerinde yapılır, çamur sıcaklığı vücut sıcaklığına yakındır. Uygulamanın amacı sinirlerin rahatlatılmasıdır. Mumun ana maddesi olan parafinden faydalanılan bu uygulama daha çok termal merkezlerin güzellik ve bakım salonlarında yapılır. Uygulamanın en önemli etkisi zayıflamak isteyen ve selülit problemi olan kişiler üzerinde görülür. Ayrıca varis tedavisinde de bu uygulamadan faydalanılmaktadır. Gelişen sağlık turizmi sektörü kapsamında çamurun doğal ortamından alınıp kür uygulamalarının yapılacağı mekanlara taşınması yaygın hale gelmiş olsa da başarıyı hedefleyen ve yakalayan peloidoterapi uygulamaları kaynağın çıktığı alanlarda gerçekleştirilmektedir.
Hangi şekillerde kullanılır?
Peloidler sağlık amaçlı
- Bulamaç (macun),
- Banyo,
- Tek kullanımlık hazır paket balçığı,
- Krem,
- Pudra,
- Yüz maskeleri,
- Plaster,
- Yakı,
- Antiperspiran
- Emülsiyon şekillerinde kullanılabilir.
2015 yılı Haziran ayında Rusya’da, Pratik Tıp dergisinde “Dead Sea Çamuru İle Kısırlığı Olan Kadınlarda İntravajinal Peloid Tedavisinin Etkinliği“ isimli makale yayımlanmıştır. Chita şehrinde, Rusya Federasyonu Sağlık Bakanlığına bağlı çeşitli sağlık kurumlarında çalışan sekiz uzmanın yürütüğü çalışmada; kadınların kısırlık tedavisinde ‘Lut Gölü Çamuru’nun etkinliği incelenmiştir.
olmak üzere önemli jeotermal kaynaklara sahiptir (Yozgat Turizm Raporu). de bulunan bu jeotermal__Yozgat ili başta Sorgun, Sarıkaya, Boğazlıyan, Yerköy, Saraykent ve Akdağmadeni
olmak üzere önemli jeotermal kaynaklara sahiptir.Balneoterapi ve Peloidoterapi.
Sarıkaya ve Yerköy’de bulunan bu jeotermal kaynaklar yaşlılara İnflamatuvar romatizmal hastalıkları (Romatoid artrit, anklizan spondilit) başta olmak üzere, kronik dönemlerde osteoartrit gibi noniflamatuvar eklem hastalıklarının; miyazit, tendinit, travma, fibromyalji sendromu gibi yumuşak doku enfeksiyonlarının tedavisinde tamamlayıcı tedavi unsuru olarak, kronik bel ağrısı, nörolojik rahatsızlıklar, stres bozukluğunda da destekleyici ve tamamlayıcı tedavi unsuru olarak kullanılabilir (Akın, 2016).tekniği kullanılarak başarılı bir şekilde tedavi edilen başlıca dermatolojik hastalıklar egzema, psöriazis ve atopik dermatittir. Balneoterapi ayrıca akne vulgaris, alopesi areata, kontakt dermatit, dizhidrotik egzema, granülom anüler, iktiyozis vulgaris, liken planus, liken skleroatrofik, mikozis fungoides, nekrobiyozis lipoidika, palmoplantar keratozis, parapsöriazis, pitriazis rubra pilaris, pruritus, rozase, skleroderma, seboreik dermatit, sebopsöriazis, kronik ülserler, ürtikerya pigmentoza, vitiligo ve kserozis gibi birçok dermatolojik hastalıkta kullanılmaktadır (Matz ve ark. 2002; Özçelik,2005). bireylerin dış görünüşlerini etkileyerek beden imajı ve benlik saygısında bozulmaya yol açmaktadır (Büyükyılmaz, Şendir 2016)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Hallo 🙋🏼♀️