Yunan tıbbi botanikçi ve doktor Pedanius Dioscorides

 

13 KASIM 2020

DE MATERİA MEDİCA: DÜNYAYI DEĞİŞTİREN ANTİK METİN

kaydeden Maria Christodoulou

Etiketler De materia medica , Dioscorides , bitkisel tarih , tarih

İnsanlık deneyimine dair meraklarımızı hâlâ giderebilen eski metinleri okumanın büyük bir gizemi ve keyfi var. Atalarımızın nasıl yaşadıklarına, hayatta kaldıklarına ve çevrelerindeki doğal dünyayla nasıl etkileşime geçtiklerine dair bir fikir verdikleri için şifalı bitkilerle ilgili yazılar da bir istisna değildir. Latince "Tıbbi Malzeme Üzerine" anlamına gelen De Materia Medica , Roma ordusunda görev yapmış Yunan tıbbi botanikçi ve doktor Pedanius Dioscorides (yaklaşık MS 40-90) tarafından yazılmış, birinci yüzyıldan kalma hayatta kalan bir metindir. Beş ciltlik el yazması, 1.000'den fazla geleneksel ilaç için yaklaşık 600 bitkiyi anlatıyor. Dioscorides'in ünlü bitkisel referansı , yazılmasından yüzyıllar sonra Avrupa ve Batı farmakopesinin temeli haline geldi. 

Bu tablonun sol alt köşesinde Dioscorides oturmaktadır. Not alırken bir çiçeği incelerken gösteriliyor. (“Orta Çağda Tıp” (1906), Yazan: Veloso Salgado.) NOVA Tıp Fakültesi, Kamu malı.

Bitkisel Bilginin Yayılması

Bir ordu cerrahı olarak Dioscorides, antik dünyayı dolaştı ve yüzlerce bitkiyi gözlemledi, topladı ve tıbbi uygulamalarında uyguladı. Pek çok farklı bölgeden gelen bitki tedavilerine ilişkin ayrıntılı açıklamaları nedeniyle Dioscorides, pek çok kişi için geçerli, güvenilir bir bilgi kaynağı haline geldi. Orijinal olarak Περὶ ὕλης ἰατρικῆςbaşlığıyla eski Yunanca yazılmış olan ders kitabı, Avrupa ve Afrika kıtalarında artan popülerlik kazandıkça daha sonra çoğunlukla dindar rahipler tarafından Latince, Arapça, İtalyanca, Almanca, İspanyolca ve Fransızcaya çevrildi. . Bilinen tarihte ilk kez şifalı bitkiler ve ilaçlarla ilgili bilgiler daha kolay belgelendi ve farklı kültürler ve diller arasında dağıtıldı. Sayısız kez elle kopyalanan ve düzenlenen De Materia Medica'sı , sonraki 1.500 yıl boyunca doktorlar ve bitki uzmanları tarafından kapsamlı bir şekilde referans alınacak.

Orijinal el yazması neredeyse iki bin yıl önce yazılmıştı ve hiçbir zaman bulunamadı; ancak “Vienna Dioscorides” veya Codex Vindobonensis Medicus Graecus 1 (yaklaşık MS 512) olarak adlandırılan bilinen en eski kopya şu anda Viyana'daki Avusturya Ulusal Kütüphanesinde bulunmaktadır. Orijinal Yunanca yazılmış ve güzel elle boyanmış resimlerle süslenmiş bu özel sipariş kopya, sanatın tanınmış koruyucularından biri olan Roma imparatorluk prensesi Juliana Anicia için kraliyet hediyesi olarak yaratıldı. “Kitap sanatının başyapıtı” olan el yazması , UNESCO'nun oluşturduğu Dünya Belleği Programı'na kayıtlı olup, bu eser, “ Antik Dünyanın en önemli farmasötik kaynağı” ( UNESCO Dünya Belleği, nd ) olarak nitelendirilmektedir.

Viyana Dioscurides'ten (Kamu malı) mercan resmi.

 

Diğer ünlü kopyalar Yunanistan, İspanya, İtalya, Fransa ve Britanya'nın ulusal kütüphanelerinde, ayrıca Yunanistan'ın Athos Dağı'ndaki kutsal manastırda ve 1920'lerden kalma New York City'deki Morgan Kütüphanesi ve Müzesi'nde bulunabilir. açık arttırma. El yazmalarından tek sayfalar, Smithsonian Enstitüsü, Harvard Müzesi, Metropolitan Sanat Müzesi ve Walters Sanat Müzesi dahil olmak üzere, çoğu dijitalleştirilmiş ve çevrimiçi olarak görüntülenebilen birçok müzede de bulunabilir. . 

İngilizce okuyanlar için, orijinal Yunancadan İngilizceye ilk ve tek çeviri şaşırtıcı bir şekilde 1655 yılına kadar tamamlanmamıştı. Bu kopya 4.000 sayfadan fazlaydı ve seçkin bir İngiliz botanikçi olan John Goodyer'ın tamamlanması yaklaşık 3 yıl sürdü. el yazmasının en az on sekiz baskısına başvurdu. Goodyer'in ortaçağ İngilizcesi çevirisinin düzenlenmiş bir versiyonu, yüzyıllar sonra, 1933'te, Oxford Bilim Tarihi Müzesi'nin kurucusu RT Gunther tarafından tamamlandı ( Oxford Üniversitesi'ndeki Magdalen College, 2014 ). Son zamanlarda, Goodyer'in baskısının modern İngilizce çevirisi, iyi korunmuş 16. yüzyıl baskılarından ödünç alınan canlı görsellerle tamamlanmış 1000 sayfalık bir metin oluşturan T ess Anne Osbaldeston ve RP Wood tarafından 2000 yılında tamamlandı ( Cilliers & Retief, 2001). ). Bu en yeni yayın nihayet modern İngiliz okuyucularına Dioscorides'in olağanüstü başarısının genişliğine ve derinliğine erişme ve bunları tam olarak takdir etme olanağı sağlıyor. Satın almanın yanı sıra çevrimiçi olarak ücretsiz olarak da mevcuttur .

Dioscorides'in De Materia Medica'sından bir folyo – kağıt üzerine 13. yüzyıl suluboya. (Metropolitan Sanat Müzesi – Kamusal Alan.)

 

De Materia Medica'nın Ödülü

De Materia Medica'yı tıp tarihinde önemli kılan şey, ona yüzyıllar boyunca ve birçok dilde tıp uygulayıcıları ve şifalı bitkiler uzmanları tarafından ne kadar iyi referans verildiğidir. Kuşkusuz Çin, Ayurveda ve Arap geleneklerine ait eski tıp metinleri de paha biçilmez bilgiler katmıştır. De Materia Medica , özellikle Batı ve Avrupa bitki bilimi için, doktorların doğal ilaçlar konusunda eğitilmesine yardımcı oldu ve Avrupa ve Akdeniz'e özgü bitkilerin şifa kapasitesinde kullanılmasının önemini artırdı. Hem bilgi hem de bitkiler her zamankinden daha erişilebilir hale gelmişti. 

Dioscorides, seyahatleri sırasında bitkiler, hayvanlar ve mineraller hakkında öğrendiği her şeyi belgeledi. Bilgilerini düzenlemek için kitabını beş bölüme ayırdı:

• Cilt I: Aromatikler
• Cilt II: Hayvanlardan şifalı bitkilere
• Cilt III: Kökler, tohumlar ve şifalı bitkiler
• Cilt IV: Kökler ve şifalı bitkiler
• Cilt V: Asmalar, şaraplar ve mineraller

Civanperçemi, yüksük otu ve çuha çiçeği De Materia Medica'da resmedilmiştir. (Kaynak: Wellcome Library, Londra. Wellcome Images Images@wellcome.ac.uk http://wellcomeimages.org.)

 

Her bölüm, bitkilerin nerede yetiştiği, nasıl ve ne için kullanılacağı ve antik çağlardaki yaşam hakkında çıkarımlarda bulunabileceğimiz diğer ilginç bilgiler hakkında çok sayıda bilgi sağlar. Adamotu ve Karaca otunu kullanan iksirlerden “ gözbebeklerini karartan şeylere karşı etkili” şifalı bitkilere (Dioscorides, Osbaldeston ve Wood, 2000, s. 319) kadar bunlardan bazıları yalnızca benzersiz uygulamaları (inek gübresi gibi!) ve bazıları Batı farmakopesinde kullanım için geçerli olmaya devam ediyor. Osbaldeston ve Wood tarafından tercüme edilen 1000 sayfalık De Materia Medica'dan alınan bilgi örnekleri şunları içerir:

Kırlangıçotu (Yunanca: Chelidonion mikron, Latince: Chelidonia minör ) “ suların ve bataklık yerlerin çevresinde yetişir . Anemon gibi keskindir ve derinin dışına doğru ülsere olur. Önerilen çareler arasında köklerin suyunu sıkmak ve kafayı temizlemek için burun deliklerine bal koymak yer alıyordu. Benzer şekilde, balla karıştırılan kaynatma, güçlü bir şekilde başı temizler ve göğüsteki her şeyi temizler” ( Dioscorides, Osbaldeston ve Wood, 2000, s. 355).

Taze inek gübresi (Yunanca: Apopatos ), yapraklara sarılıp sıcak küllerin üzerinde ısıtıldığında " yaraların iltihaplanmasını azaltır" ve "siyatik ağrısını hafifletmek için sıcak bir paket görevi görür." “Sirke ile uygulandığında sertliği, guatrları ve kemik iltihabını çözer” ( Dioscorides, Osbaldeston ve Wood, 2000, s. 222).

Sarımsak (Yunanca: Skorodon ), pek çok kullanımının yanı sıra, "saç dökülmesi için sürülürdü ancak bunun için  nardmerhemiyle birlikte kullanılması gerekir ." Ayrıca " çıkarılan sivilceleri iyileştirmek için tuz ve yağla" birleştirilebilir . ( Dioscorides, Osbaldeston ve Wood, 2000, s. 319) 

"Bilinen en acı bitki materyali" olan Gentian , adını Dioscorides'e göre onu ilk bulan İlirya'nın son kralı Gentius'tan almıştır. “Bir çay kaşığı kadar sıkılmış meyve suyu, yanlardaki rahatsızlıklara, yüksekten düşmelere, fıtıklara ve kasılmalara iyi gelir. Ayrıca su ile birlikte içecek olarak alındığında karaciğer rahatsızlıklarına ve gastrite de iyi gelir. Kök, özellikle de fitil olarak uygulanan meyve suyu, düşük yapıcıdır. Suyu sıkılarak beş gün suda bekletilir, daha sonra kökleri üste çıkana kadar suda kaynatılır. Su soğuduğunda keten bir bezden süzülür, bal kıvamına gelinceye kadar kaynatılır ve seramik bir kavanozda saklanır” (Dioscorides, Osbaldeston ve Wood, 2000, s. 367).

Çördük (Yunanca: Ussopos , Latince: Hyssopus hortensis veya Hyssopus officinalis veya Origanum syriacum ) “incir, su, bal ve sedef ile kaynatılıp içecek olarak alındığında zatürreye, astıma, iç öksürüğe, mukusa ve ortopneye [astım türü] iyi gelir. ] ve solucanları öldürür” (Dioscorides, Osbaldeston ve Wood, 2000, s. 399).

Meyan kökü (Yunanca: Glukoriza , "tatlı kök" anlamına gelir, Latince: Glycyrrhiza ) "mide yanmasına, göğüs ve karaciğerdeki bozukluklara, parazitik cilt hastalıklarına ve mesane veya böbrek bozukluklarına" yardımcı olur. Passum (kuru üzüm şarabı) ile birlikte alınıp ağızda eritildiğinde susuzluğu giderir. Sürülürse yaraları iyileştirir; ve çiğnenirse mideye iyi gelir” (Dioscorides, Osbaldeston ve Wood, 2000, s. 371).

ABD'de narkotik özellikleri nedeniyle 2007 yılına kadar yasaklanan pelin otu (Yunanca: Apsinthion , Latince: Absinthium vulgareveya Seriphium absinthium veya Artemisia absinthium ), antik çağlarda iyi biliniyordu ve en iyi türü Pontus ve Dağlarda yetişiyordu. Kapadokya'da Boğa (bugünkü güney Türkiye). “Isıtıcı, büzücü ve sindirimi kolaylaştırıcıdır ve mide ve bağırsaklara  yapışan safralı maddeleri uzaklaştırır ” (Dioscorides, Osbaldeston ve Wood, 2000, s. 392).

Bugüne kadar, ucunda ipeğe benzer yumuşak bir ağ oluşturan, toplanıp eğrilen Acanthium (Yunanca: Akanthion ) da dahil olmak üzere, antik dünyadan henüz tanımlamadığımız şifalı bitkiler var . Yapraklar ve kökler boyun sertliğini hafifletmeye yardımcı olmak için içecek olarak hazırlandı (Dioscorides, Osbaldeston ve Wood, 2000, s. 384). 

Kapanışta,

Neyse ki, bize kendi bitkisel uygulamamız hakkında fikir verebilecek, okunacak birçok De Materia Medica sayfası var . Ek olarak, bu kayıtlar yalnızca bitkilerin geleneksel ve halk kullanımıyla ilgilenen uygulayıcılar için değil, aynı zamanda botanikçiler, çevreciler, arkeologlar, tarihçiler ve ataları bu uygulamaları aile geleneklerine dahil edenler için de heyecan verici ve kapsamlı bir kaynak sağlamaya devam ediyor . Bunun güzelliği, sayfaların ve olasılıkların sonsuz olmasıdır. 

REFERANSLAR

Cilliers, L. ve Retief, F. (2001). İncelenen çalışma:  Dioscorides Of Materia Medica  , Tessa A. Osbaldeston, RP Wood. Acta Classics, 44 , 253-257.  

Dioscorides, P., Osbaldeston, TA ve Wood, RP (2000).  De materia medica: Diğer birçok tıbbi malzemeyle birlikte bir bitkisel olmak: Milattan sonra ilk yüzyılda Yunanca yazılmış: Modern İngilizce'de yeni indekslenmiş bir versiyon . Johannesburg: IBIDIS.

Oxford Üniversitesi'ndeki Magdalen Koleji. (2014). John Goodyer'ın botanik kitapları koleksiyonu. [Çevrimiçi makale]. https://www.magd.ox.ac.uk/libraries-and-archives/illumining-magdalen/news/john-goodyer/ adresinden alındı.

UNESCO Dünya Belleği. (nd). Viyana Dioskorides [Çevrimiçi Veritabanı]. http://www.unesco.org/new/en/communication-and-information/memory-of-the-world/register/full-list-of-registered-heritage/registered-heritage-page-9/adresinden erişildi viyana-dioscurides/

🌾🌿🪴🪨Maria Christodoulou

Maria Christodoulou, Yunan Bitki Uzmanı olarak antik Yunan bitkisel ilaç uygulamalarını araştıran klinik bir şifalı bitki uzmanıdır.