{{Medeniyet ancak yıkımla yok edilebilir ki yıktıkları medeniyetin yerine kendi törelerini getirsinler.}}
Francis Bacon
Francis Bacon, on iki yaşında girdiği Trinity College, Cambridge'de skolastik felsefeyle tanıştı ve skolastik felsefeye karşıt görüşlerinin tohumları burada atıldı.
1597'de Kraliçe I. Elizabeth, onu hukuk danışmanı olarak tutmuş ve kendisine Kraliçe'nin danışmanı" unvanı verilmiştir. I. James'in 1603'te tahta çıkmasının ardından, Bacon şövalye ilan edilmiş, daha sonra 1618'de Baron Verulam ve 1621'de St Alban Vikontu unvanlarını almıştır.
Bacon, felsefeye olan aşkının iyice filizlenmeye başladığı bu dönemde (1579)
Bacon'ın da çabalarıyla salıverilen kont, daha sonra Kraliçeyi devirmek için yeni bir girişimde bulundu. Bu sefer tutuklandığında, suçlu bulundu ve idam edildi.
https://fullhdfilmizle.cx/napolyon-izle-hd33 Napolyon dönemi …
Önce "Sir" unvanı aldı, sonra 1606'da başsavcı, 1618'de ise İngiltere başyargıcı oldu.
1621'de rüşvet suçuyla tutuklanıp yargılandı. Suçlu bulundu ve hapis cezasına çarptırıldı.Bundan sonra ne parlamentoda ne de herhangi bir politik konumda bulunma imkânı vardı.
Siyasetten kopan Bacon hayatının geri kalan yıllarını felsefi düşüncelerine adadı.
Bacon'ın felsefesinin merkezinde bilim vardır.
O'na göre bilim, doğanın özüne yönelmelidir. Doğayı deneyle kavramaya çalışmıştır. Pragmatizm ile sonuçlanacak olan deney temeline dayanan İngiliz felsefesinin ilk tohumlarını atmıştır. Bacon'a göre bilimin başlıca yöntemi tümevarım yöntemidir.
{{{{{ Francis Bacon'ın 1620'de Batı Avrupa'nın hakim modeli olan ve peşin hükümlü inançlardan tümdengelim yoluyla akıl yürüten skolastik modele karşı böyle bir öneride bulunmasından bu yana dört yüzyıla yayıldı.
Tümevarımcılık, bir alanı tarafsız bir şekilde gözlemlemeyi, incelenen durumlardan yasalar çıkarmayı - dolayısıyla tümevarımsal akıl yürütmeyi - ve böylece nesnel olarak gözlemlenenin tek doğal doğru teorisini keşfetmeyi amaçlar.
Tümevarım [indüksiyon], felsefe ve mantıkta sahip olunan özel verilerden yola çıkarak genel sonuçlar çıkarma yöntemidir.}}}}}
Bacon yapıtlarıyla bilimin ve felsefenin, gelişimini göstermiş, doğa ve akıl arasında bir bağ kurulabileceği fikrini yerleştirmiştir.
Aynı zamanda, ötanazi kavramını günümüzdeki anlamına yakın içerikte ilk kez Francis Bacon kullanmıştır. Hekimin görevinin, acısına son vererek hastayı tedavi edip iyileştirmekle sınırlı olmadığını, bunun başarılamadığı durumlarda ona rahat ve kolay bir ölüm sağlamayı da içerdiğini savunmuştur.
Ötanazi, kelime anlamıyla "iyi ölüm" demektir
Yazar Michel de Montaigne farklı bir perspektifle, “bizi yaşamın ölümden daha kötü bir duruma düşürmesiyle”, “Tanrı’nın bize (kendimizi öldürme) izni” verdiğini ve “en gönüllü (biçimde gerçekleşen) ölümün en iyisi” olduğunu belirtmiştir (Montaigne, 1946 [1580], s. 338). İngiliz filozof ve yazar Francis Bacon ise, hekimlerin hastaların ölümünü kolaylaştıracak bilgiye ve yeteneğe sahip olmaları gerektiğini yazmıştır. Bunların dışında İngiliz yazar John Dryden ve Charles Blount aşk acısı, onur veya sefalet gibi şeyler nedeniyle intihar etmeyi savunmuşturlar (Ferngren).
Bacon'ı felsefe ve siyaset alanları dışında edebiyat alanında da büyük bir üne ve öneme kavuşturan eseri hiç kuşkusuz ünlü "Denemeler"idir (Essays). 1597'de ilk kez basılan bu eseri, daha sonra genişletilmiş bir şekilde 1612 ve 1625'te tekrar basıldı.
{{{{{ Denemeler'deki ahlâk felsefesidir. Hristiyan ahlâk yapısının uzağında daha makyavelist bir ahlâk görüşü hakimdir. Yine de pür bir makyavelist tavırdan öte, geleneksel Hristiyan ahlâkı ile makyavelist tutumun ortasında, daha uzlaşmacı bir ahlâk yapısı göze çarpmaktadır. Denemeler'den fazlasıyla anladığımız üzere Bacon'ın ideal yönetim sistemi otokrasidir. Fakat onun otokrasi anlayışı ortaçağdakinden biraz daha farklı, belki de filozof-krala daha yakın bir anlayıştır.
Makyavelizm, İtalyan düşünür ve politikacı Niccolò Machiavelli'nin düşünceleri üzerine kurulu bir yaklaşımdır. "Amaca ulaşmak için her türlü araca başvurmanın uygun olduğu." savıdır.}}}}}
Yalın ve berrak anlatımının yanında zekice oluşturulmuş kompleks formları da içeren bu eseri Bacon'ı İngiliz edebiyat tarihinin ünlü simalarından biri yapmıştır.
Şüpheciliğe dayalı yöntemi, bilim için yeni bir retorik ve teorik çerçeve sunmuştur ve sunduğu bu çerçeve bilim ve metodoloji tartışmalarında hala merkezi konumunu korumaktadır. Bilimsel devrimdeki rolü, bilimsel deneyleri Tanrı'yı yüceltmenin ve kutsal yazıları yerine getirmenin bir yolu olarak teşvik etmesiyle ünlüdür.
Bacon, kütüphanelerin hamisiydi ve kitapları, tarih, şiir ve felsefe olmak üzere üç kategori altında sınıflandırmak için bir sistem geliştirmiştir.
Kitaplar hakkında şu ünlü sözüyle tanınır: "Bazı kitaplar tadılmalı, bazıları yutulmalı; ve birkaç tanesi çiğnenip hazmedilmelidir."
"Bilimin İlerlemesi" (The Advancement of Learning), zira eser çok geniş bir alanı kaplıyor birçok farklı bilim dalı için yeni yaklaşımlar geliştirilmesini ısrarla savunuyor, tıbba, fizyolojiye değiniyor, psikolojikyorumlarda bulunuyor. Bilimin her yönde, her açıdan gelişmesi gerektiğini savunuyor.
Bilimin kılavuzu: Felsefe. Felsefenin bilime yapacağı kılavuzluğu anlatırken, yeni bilimsel yöntemi de tümevarım yöntemi olarak açıklıyor.
Bacon insanı kesinlikle doğadan üstün tutuyor. Bilimle yapılacak keşiflerin insanı doğadan üstün kılacağından emin. Yaşadığı çağa göre çok devrimsel ve hatta hayalperest nitelikte bir söylemdir bu.
Novum Organum ; "İnsan, doğanın yöneticisi ve yorumcusu olarak, doğa düzeni üzerindeki gözlemlerinin izin verdiği kadar eylemde bulunabilir ve nedenleri anlayabilir. Daha ötesini ne bilir, ne de bilebilir." Hiç kuşkusuz, Novum Organum'un bu cümleleri Bacon'un görüşlerini, deneyselciliğini, gözlemciliğini ve insan ile doğaya bakış açısını güzel bir şekilde özetlemektedir.
Bilimin kılavuzu felsefenin gerektiği konuma gelebilmesi ve insanın bilim ışığı altında yükselebilmesi için, Bacon'a göre zihnin "putları" yıkılmalıydı. "Put" ile Bacon'ın kastı, gerçeklerin yerine konulmuş, yanlış ve hatalı, akıl-dışı yöntemler ve düşüncelerdir. Bu yanlış yöntem ve düşünceler, sadece yeni yanlışlıkların doğmasına yol açar, böylece bilimin gerçek yolunun ve gerçeklerin üstünü örter. Eserde dört çeşit put ile karşılaşırız: Kabile (Oymak) putları, Mağara putları, Çarşı putları ve Sahne (Tiyatro) putları.
Kabile (Oymak) putları, tüm putların en önemlisi ve en zararlısıdır. Gelenekten veya doğal yapımızdan gelen görüşleri araştırma yapmaksızın kabul etmeyi içerir. Oysa, Bacon'a göre düşüncelerimiz nesnelerden çok kendimizi, bakış açımızı yansıtır. İnsan olmasını istediği şeye kolaylıkla inandığı için birçok geri dönüşü olmayan yanlış kanılara sapar.
Mağara putları olarak adlandırılan ikinci grup putlar ise, yaratılışından ve doğadaki gelişim süreci yüzünden biçimlenen ve daraltılan (limitlenen) bakış açısını ve zihni tanımlar. Oysa gerçek ne dar bir alana sıkıştırılmıştır, ne de tarafgirdir. Mağara putları kişinin gelişmesini, daha geniş bir pencereden bakmasını engelleyen yanlışlıklar, dar bakış açılarıdır.
Çarşı heykelleri ise "insanların birbiriyle ilişkilerinden ve alışverişlerinden meydana gelir". Anlaşılacağı üzere dil ve insan ilişkileri ile ilgilidir. Dilin, kelimelerin ve insan ilişkilerinin zihni daralttığı noktaları ve doğurduğu yanlışları simgeler.
Son olarak Sahne putları, filozofların eski çağlarda ürettiği temelsiz, dramatik dogmalardır.
Bacon'a göre insan zihnini körelten bu putlar yıkılmadıkça felsefe ve bilim karanlıktan kurtulamazdı. İnsanlığa tanıttığı yeni yöntem ise tümevarım idi. Eserde tümevarım yönteminin bilgilerin biçimlenmesinde nasıl bir teknik üzerine oturtulacağına yer vermiştir.
Yeni Atlantis (The New Atlantis) Bacon'ının düşüncelerindeki (ve düşüncelerinin sonucu olduğunu varsaydığı) ideal toplum düzenini yansıttığı eseridir. Felsefi, ütopyacı roman geleneğinin en güzel örneklerinden biri olduğu gibi, eser Bacon'ının özellikle Novum Organum'da belirttiği yöntemlerin sonuçlarının kurgulanışı olarak da ele alınabilir.
Bacon'ının kafasında tasarladığı şaheseridir, "Magna Instauratio", yani "Büyük Yeni Düzen". Teoriden çok pratik bir yaklaşımla ele alacağı konulara titizlikle karar vermişti. Sadece birkaç bölümünü bitirebilmiştir bu eserin ve eseri bitiremeden ölmüştür.
Francis Bacon, Felsefe ve doğal dünyayı tümevarım yöntemiyle incelemenin önemini vurgulamış ve Tanrı'nın varlığına dair argümanların incelenebileceğini savunmuştur. Tanrı'nın özelliklerine ilişkin bilgilerin (doğası, eylemleri ve amaçları) yalnızca özel bir vahiy aracılığıyla elde edilebileceğini öne sürmüştür.
Bilginin, insanlığın durumunu rahatlatmak ve Yaratıcı'nın yüceliği için bir zenginlik kaynağı olduğunu söylemiştir. Denemelerinde, "Felsefenin azı insanın zihnini ateizme yöneltir, ancak derin bir felsefe insanın aklını dine yöneltir" ifadesine yer vermiştir.
Bacon, özellikle güvenilir bir bilimsel yöntem geliştirme amacıyla, idola tribus yanılsamasının bir örneği olarak Neptün'e tapınmayı ele almış ve bu eleştirilerinin dini boyutuna dikkat çekmiştir.
{{{{{Gaz gezegenler sınıfında yer alan Neptün, Jüpiter ve Satürn'e kıyasla farklı yapısından ötürü buz deviolarak da sınıflandırılır. Güneş sisteminin Uranüsile beraber en soğuk iki gezegeninden biridir.}}}}}
Zorlukların ve sıkıntıların ise insanları daha çok dine yönlendirdiğini savunmuştur.
Bacon'ın ölümü de bilim uğruna oldu: Soğuğun çürümeyi önleyip önlemediğini görmek için bir tavuk ölüsünü karla doldurarak yaptığı deney sırasında soğuk algınlığına yakalandı.
"Kral'ım soğuğa alışkındım / fakat senin sıcak elbise vaadin beni öldürdü."
♻️
Hipotermi genellikle soğuk havaya maruz kalma veya soğuk suya dalmadan kaynaklanır. Hipotermi tanısı vücut sıcaklığı 35 C altına düştüğünde ortaya çıkar. Vücut ısısı düşen bireylerin kalbi, sinir sistemi ve diğer organları normal faaliyet gösteremez. Hipotermi , zamanında tedavi edilmeden bırakılırsa kalp dolaşım ve solunum sisteminin tamamen bozulmasına ve sonunda ölüme yol açabilir.
termodinamik yasaları gereği sıcaklığını yitirebilir.
Alkol, bireyin kendisini sıcak hissetmesine neden olabilir, ancak kan damarlarının genişlemesine neden olarak cildinizin yüzeyinden daha hızlı ısı kaybı yaşanmasını sağlar. Alkol içen bireylerin doğal titreme tepkisi daha azdır. Buna ek olarak alkol veya uyuşturucu kullanımı, kişinin hava koşullarına uygun davranmasını etkileyebilir.
Vücut ısısının baş, yüz ve boyundan kaçmasını önlemek için bir şapka veya başka bir koruyucu örtü ve ellerden kaçmasını önlemek için eldiven giyilmelidir. Bol, kat kat ve hafif giysiler kullanılmalıdır. Sıkı dokunmuş, su tutmayan malzemeden yapılmış dış giysiler, rüzgardan korunma için en iyisidir. Yün, ipek veya polipropilen kıyafetlerin iç katlarda giyilmesi, vücut ısısını pamuktan daha iyi korur.
{{{{{ Modern düşüncenin temelinde F. Bacon’un bilimsel yöntemi ve R. Descartes’in kartezyen felsefesi yer alır. Bacon, “Bilgi kuvvettir.” tezine dayanırken, tabiata hükmedecek yeni bir bilgi anlayışının temelini atmıştır.}}}}}
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Hallo 🙋🏼♀️