Edwin Smith Papirüsü, cerrahi prosedürler

Bazı hiyeroglifler, tıp ve büyü arasındaki bağlantıyı gösteren en eski kayıtlar arasında yer alır. Bazı önemli semboller ve anlamları:

👨🏻‍⚕️ 𓂻 (swnw) → ’’Hekim’’ anlamına gelir ve doktorları temsil eder.

💊 𓏏𓊪 (hmt) → "İlaç" anlamına gelir ve genellikle bitkisel karışımları tanımlar.

🪄 𓊵 (sa) → "Koruma" veya "büyü" anlamına gelir ve muskalarda sıkça kullanılır.

Öğrenciler, Per Ankh (‘’Yaşam Evi’’) olarak adlandırılan tapınak merkezlerinde eğitim alırlardı. 👨🏼‍🎓

Mineral bazlı ilaç uzmanları: Kalsiyum, tuz, natron gibi maddeleri kullanarak ilaç hazırlarlardı.

Antik Çağda Mısırlıları diğer Babil, Sümer, Akad gibi uygarlıklardan ayıran en önemli özellik onların tıp biliminde geldikleri noktanın diğerlerinden çok daha ileri olmasıydı. Mısırlılar astronomi ve matematik gibi bilimlerle de ilgilenmişlerdir. Ancak bu konularda Sümer ve Babil gibi uygarlıkların gerisinde kalmışlardır. Antik Mısır tıbbı, tıp tarihini anlamamız açısından oldukça önemlidir.

Tıbbın Antik Mısır’daki tarihi hakkında bilgileri papirüslere borçluyuz. Bize bu konuda bilgi veren Papirüsler:

-Ramesseum Papirüsü: M.Ö 2000’ler

-Edwin Smith Cerrahi: Pairüsü: M.Ö 1600’ler

-Ebers Papirüsü: M.Ö 1500’ler

-Hearts Papirüsü: M.Ö 1500’ler

-Kahun Papirüsü: Kadın hastalıkları ve veterinerlik hakkında 2 adetten oluşan papirüstür.

-Karlsberg Papirüsü: Göz hastalıkları ve doğumla ilgili papirüs.

Mısır mitolojisinde İdis Kuşu ile sembolize edilmiş olan bilimlerin ve yazının yaratıcı tanrısı Thoth’a adanmış 42 tane kitap mevcuttur. Bu kitapların son altısı tıp ile ilgilidir (1. kitap: anatomi, 2. kitap: hastalıklar, 3. kitap: tıp aletleri, 4. kitap: ilaçlar, 5. kitap: göz hastalıkları, 6. kitap: kadın hastalıkları). Bunun yanı sıra Mısır mitolojisindeki tanrıların arasında tıpla ilgili özel güçleri olan birçok tanrı mevcuttur.

ALETLER VE OTLAR

Eski Mısır doktorlarının elinde bulunan ilaç ve cerrahi aletler bugün insanları hayrete düşürebilir. Hem Ebers Papirüsü hem de Edwin Smith Papirüsü, farklı cerrahi prosedürler için “bıçak tedavileri” ile ilgili referanslar içerir. Eski Mısırlılar testere, pens, terazi, makas, kanca, kaşık, matkap, dereceli arşın (ölçü çubuğu), makas ve tabii ki bıçak gibi birçok cerrahi alet kullanmışlardır. 

Eski Mısır'da tıp. Mısırlı bir doktor (MÖ 1500), bir hastayı papirüs parşömenindeki talimatlara uygun olarak çene kilitlenmesi için tedavi ederken, rahipler önceden belirlenmiş ayinleri gerçekleştirir. Mısır tıbbı, 2500 yıl boyunca antik dünyada baskın bir konuma sahipti. Bir seriden biri: Parke, Davis & Company tarafından resimlerle tıp tarihi, 1957, Robert A Thom tarafından boyanmıştır. 

Papirüsün kökenleri tartışmalı olmaya devam ederken, hasta değerlendirmesi ve tedavi kararlarına odaklanarak erken cerrahi bilgilere nadir bir bakış sunuyor. Her vaka, dikkatli gözlem ve palpasyona vurgu yaparak bir muayene, teşhis ve tedaviyi kaydeder. Örneğin, Durum 12'de metin şöyle der: "Burnunun çöktüğünü ve burun kemiklerinin parmaklarınızın altında gevşediğini görürseniz, burun deliklerinden kan akarken, burun kemiklerinde bir kırılma yaşar." Doktor daha sonra yaralanmanın "iyileştirebilecekleri", "mücadele edecekleri" veya "tedavi edilemeyen" bir yaralanma olup olmadığına karar verir ve modern tıbbi karar verme sürecine benzer pragmatik bir yaklaşım sergiler.

48 vakadan 33'ü baş ve boyun yaralanmalarına odaklanıyor ve maksiller ve frontal sinüslere referanslar da dahil olmak üzere ayrıntılı anatomik açıklamalar sağlıyor. Özellikle kulak burun boğaz ile ilgili olan Vaka 11-14, burun travmasını tanımlar ve erken cerrahi teknikleri belgeler. Vaka 12, "yağa doymuş iki keten tıkacı" ile burun tamponu kullanılarak burun kırıklarının kapalı olarak azaltılmasını özetlemektedir. Burun yaralarının tedavisine ilişkin Vaka 14, burun rekonstrüksiyonunun kaydedilen en eski örneğini temsil edebileceği için öne çıkıyor ve "Onun için yaranın iki dudağını dikişle bir araya getirmelisin" tavsiyesinde bulunuyor ve ardından taze et, yağ, bal ve tiftik kullanan bir tedavi rejimi uygulanıyor.

Edwin Smith Papirüsü, eski Mısırlı doktorların ileri tıbbi bilgilerinin ve pratik becerilerinin bir kanıtıdır. Büyü ve batıl inançların tıp dünyasının çoğuna hakim olduğu bir zamanda, bu metin rasyonel, kanıta dayalı tıbbın bir örneği olarak duruyor. Baş ve boyun yaralanmalarının, özellikle de burun travmasının ayrıntılı açıklamaları, anatomi ve cerrahi tekniklerin derinlemesine anlaşılmasını ortaya koymaktadır. Papirüs, bireysel hastaların dikkatli değerlendirmelerini, pratik tedavileri ve burun rekonstrüksiyonunun erken biçimlerini belgeleyerek, yalnızca zamanının tıbbi uygulamalarına ışık tutmakla kalmıyor, aynı zamanda eski Mısır'ın cerrahi tarihindeki derin mirasının da altını çiziyor.

Eski Mısır'da kullanılan şifalı otların bazıları bugün bile uygulanır: 

Astım: Bal ve süt, susam, sığla

Baş ağrısı: Haşhaş tohumu, aloe vera

Yanıklar ve cilt hastalıkları: Aloe vera

Ağrı kesici: Kekik

Sindirim yardımcıları: Ardıç, nane, sarımsak, sandal ağacı

Nefes tazeleyici: Kimyon, nane

Göğüs ağrıları: Hardal tohumu, aloe vera, ardıç

Yara pansuman: Bal (doğal antibiyotiktir)

Epilepsi: Kafur

Müshil: Soğan, maydanoz, balsam elması, dereotu

Kusma: Durdurmak için nane; uyarmak için hardal tohumu

   Cerrahi aletler 

EN ESKİ DİŞ TEDAVİSİ

Eski Mısır tıbbi zaman çizelgesi, bilinen en eski diş prosedülerini içerir. Bu uygulamaların, MÖ 3.000-2.500 arasında gerçekleştiği belgelenmiştir. Eski Mısırlılar diş yaralanmaları ve ağrıları için tedavi görmüşlerdir.

Edwin Smith Papirüsü, ağız içindeki yaraların iyileşmesiyle ilgili talimatlar sunmaktadır. Mısır diyeti, ekmeğin hazırlandığı tahıl ve kaya parçalarının öğütülmesinden kalan kum nedeniyle aşındırıcılar bakımından yüksekti ve bu nedenle dişlerde yıpranma, iltihaplanma, diş kayıpları ve apse gibi yaygın problemlere yol açmaktaydı. Eski Mısırlılar, yıpranmayla mücadele etmek için diş eti ve diş sağlığını geliştirmenin yanı sıra ağrıyı gidermek için ağız gargaraları geliştirdiler. Gargaraların içeriğinde kepek, kereviz ve tatlı bira vardı.

     ⛔️⛔️⛔️

Salata Sosları: Hardali zeytinyağı veya sirke ile karıştırarak salatalarınıza lezzetli bir sos hazırlayabilirsiniz. Hardal yağının keskin ve baharatlı tadı, salatalara canlılık katar.

XXXXXXXXX

Papirüs kağıdının ham maddesi Cyperus papyrus bitkisinden gelir. Bu bitki Nil’in kıyısı boyunca gelişir ve Mısırlılar gereken ham maddeyi buradan sağlar. Bu bitki oldukça çeşitlidir ve sadece kağıt üretiminde kullanılmaz. Aynı zamanda kayık, halat ve sepet yapımında kullanılır. Bununla beraber papirüs kağıdı da çok önemli ve kıymetli bir üründür. Sadece Mısır’ın ihracatında büyük bir önem taşır fakat insanların değerli bilgilerini saklama yolunda bir devrim gerçekleştirmiştir. Araplar tarafından kağıt hamurundan yapılmış kağıtların gelişimine kadar hafif ve dayanıklı olan papirüs kağıdının yerine başka bir şey kullanılmamıştır. Bu kağıdın üretimi kolay olduğu halde dayanıklı değildi. Bu sadece papirüs kağıdının gerilemesini göstermedi, aynı zamanda papirüs bitki üretiminin de azaldığını gösterdi. Nihayet eski Mısır’ın yaşam kaynağı papirüs bitkisi Nil’in etrafından yok oldu.

Papirüs yapımı 1969 yılı çevresinde tekrar canlandı. Dr. Hassan Ragab ismindeki Mısırlı bir bilim adamı papirüs bitkisini Mısır’a tekrar tanıtmış ve Kahire yakınlarında papirüs ekim alanı oluşturmuştur. O aynı zamanda üretim metodunu da araştırmıştır. Çünkü papirüs kağıdının doğru metotları gizlilik içindeydi ve eski Mısırlılar üretim yöntemini yazılı olarak kaydetmemişlerdi. Dr. Ragab nihayet onun nasıl yapıldığına dair şekiller bulmuştur ve şimdi uzun bir aradan sonra tekrar Mısır taraflarında papirüs yapmaktadır.

Papirüs silindirleri Mısır’ın kuru iklimiyle korunmuştur. Bilinen en eski papirüsün tarihi İlk Hanedanlık döneminden önce 500 yıllıktır.

Ebers Papirüsü  1862 yılında Edwin Smith tarafından Luxor’da satın alındı. Papirüs çok karışıktı fakat Theben mezarlığının Assassif bölgesinde bir mumyanın bacakları arasında bulunmuştur.

Papirüs 1869 yılının sonuna doğru Edwin Smith’in koleksiyonunda kaldı. Bir antikacıda meydana çıktı ve reklam verildi: “ Luxor’da bir Amerikan çiftçisi Edwin Smith’in sahibi olduğu geniş kapsamlı bir tıp papirüsüdür”. Papirüs 1872 yılında Mısırbilimci George Ebers tarafından satın alındı ve onun ismi verildi. 1875 yılında, Ebers papirüsün bir kopyasını İngilizce-Latince olarak yayınladı.

Ebers Papirüsü 110 sayfadır. Tıbbi papirüslerin en uzunudur. Amenhotep I ‘in saltanatı zamanında arka sayfasında bir paragrafla tarihlendi. Ancak papirüsün bir parçası çok erken olduğunu öne sürüyordu. 856a paragrafında: “adamın tüm eklemli organlarından wekhedu’nun kitabı, Letopolis’te Anubis’in iki ayağı altında yazı halinde bulundu ve Yukarı ve Aşağı Mısır’ın kralının majestelerine getirildi.” (Mummy filminde canlandırılan sahne…). bir tarih haritası Aşağı Mısır’a kaynak olmuştur.

Edwin Smith Papirüsü, Ebers Papirüsü’nden farklıdır. Gerçekte tıbbi formüllerin bulunduğu bir koleksiyon vardır. Papirüsün biçimi paragraflarla düzenlenmiştir. Özel tıbbi hastalıklar blokların içine adresleme sistemiyle düzenlenmiştir.

1-3 paragraflar, sihirli büyülerle korumayı, tedavi ve teşhislere doğaüstü müdahaleleri içermektedir.
50-85 paragraflarda, bağırsaklara ait parazitlere yer verilmiştir.
90-95 ve 104-118 arası paragraflarda, ülserojen, eksfolyatif, sinir hastalıkları gibi üç kısımda ele alınmıştır.
132-164 paragraflarında, sindirim sistemi ve ürolojik durum ile ilgili bilgiler içerisinde yer verilmiştir.
187’den yukarısında, tıbbi hastalıkları hafifletme ile ilgili yazılara yer verilmiştir.
188-207 paragraflar arasında, “Mide Kitabı” nı içerir. Sadece 188. paragrafın başlığı, tüm paragrafların tabirlerini içerir. Edwin Smith papirüsüne az da olsa bir benzerlik gösterir. Bu noktada, teşhisi tanımlanmış ama hastalığın müddeti tanımlanamamıştır. 207. paragraftan sonra, kalp üzerine bilimsel bir tez ile yazılar gerçek stiline geri döner. (208-241 paragrafları).
242-247 paragraflar, çeşitli tanrılar tarafından kişisel olarak bizzat kullanılan tedavi yöntemlerini içerir. 247. paragrafta sadece, Ra’nın başındaki bir hastalık için Isis’in yarattığı bir ilaca ait özel teşhislerden bahsedilmiştir.

Aşağıya doğru ilerleyen bölümlerde baş hastalıklarına yer verilmiştir. Fakat tanrılar tarafından verilen ilaç ve tedavilere yer verilmemiştir. 250. paragraftan sonrakilerde, migrenin tedavisine ait bir bölüm vardır.

251. paragrafta bir tedaviden ziyade bir ilaç üzerine odaklanılmıştır.
261-283 paragrafları arasında, idrarın düzenli akıntısıyla ilgili bilgiler vardır.
305-335 paragrafları arasında, öksürüğün çeşitli durumları için tedaviler sunmaktadır.
437-476 paragrafları arasında, saça dair tıbbi durumlar üzerinde tartışılmıştır.
482-529 paragrafları arasında, deri ve yanıklar gibi yaralara yer verilmiştir. Bacaklar, ayak ve el parmakları gibi vücudun uç kısımlarındaki hastalıklara yer verilmiştir.
627-696 paragrafları arasında, kasların kuvvet ve dinlenmesiyle ilgili açıklamaları içerir.
697-704 paragrafları arasında, konuşma hastalıklarını anlatır.
708-721 paragrafları arasında, cilt kondisyonları hakkında bilgiler verir.
739-750 paragrafları arasında, diş kondisyonları hakkında bilgiler verir.
761-781 paragrafları arasında, kulak-burun-boğaz hastalıkları hakkında bilgiler verir.
783-839 paragrafları arasında, jinekolojik kondisyonlar hakkında bilgiler verir.

Edwin Smith Cerrahi Papirüsü, kuşkusuz eski Nil Vadisinde tıp bilimi ile ilgili çok önemli dokümanlar içermektedir.
MÖ 1700 yılı civarında yazılmıştır fakat MÖ 2640 yılında Imhotep zamanında, üstündeki bilgilerin çoğunun yazıldığı sanılmaktadır.

Papirüs, rahatsızlıklar hakkında önemi bilgiler içermektedir.

1862 yılında Mustafa Agha tarafından satışa sunulmuştur. Papirüs Edwin Smith tarafından satın alınmıştır. Kahire’de oturan bir Amerikalıdır. Smith, bir maceraperest olarak tanımlanmıştır. Antika satıcısı ve tefecidir. 1906 yılında ölmüştür. Papirüsü kızı Newyork Tarih Toplumu’na bağışladı.

1930 yılında James Henry Breasted; Chiago Üniversitesi Doğu Enstitü direktörü, papirüsün kopyasını, suretini, İngilizce çevirisini, açıklamalarını yayınladı. Dr. Arno B. Luckhardt hazırlanarak tıp dünyası tarafından ses getirdi.

Smith Papirüsünün sağ tarafı 17 sayfayı (377 satır) kapsar. Sol tarafı 5 sayfadır (92 satır). Sağı ve solu Orta Mısır zamanında elle yazılmıştır.

Kahun Jinekolojik Papirüsü, Lahun’un Fayum bölgesinde 1889 Nisan ayında Flinders Petrie tarafından bulunmuştur. Kasaba Orta Krallık esnasında kendi kendine gelişmiştir. Özellikle Amenenhet II ve haleflerini zamanında hızla gelişmiştir.

Papirüs Amenenhet III’ün saltanatının 29. yılı sağdaki sayfaya bu tarih not edilmiştir.  1898 yılında Griffith tarafından İngilizce’ye çevirisi, hiyeroglif sureti ile birlikte bir kopyasını yayınlamıştır. Şimdi Londra’daki University College’dedir.

Jinekolojik metin ilk on yedi formata sahip olan 34 paragrafa bölünebilmiştir. İlk 17 bir başlıkla başlayarak belirtilerin kısa tanımlarıyla devam etmiştir.

2. Bölüm; üçüncü sayfada başlar. 8 paragraftan oluşur.  Çünkü günümüze kadar gelen kopyası ve dili neredeyse anlaşılmaz gibidir. Buna rağmen anlaşılabilecek seviyede açık dille ifade edilmiş çeşitli paragrafları da vardır.

19.paragraf doğumu tanımlar. 20. paragraf gebe kalma olaylarını anlatır. 20 ve 22. paragraflar, gebelikten korunma yollarını anlatır. Gebelikten korunmak için; timsah pisliği, 45 ml bal, ekşi süt verilir.

3. Bölüm; 26-32. paragraflar arası, gebelik testiyle ilgili bilgiler verir. Diğer metotlar, hasta burnuna verilen kokuyla, hasta derisine verilen soğan dibiyle pozitif sonuçlar alınmıştır.

4. ve son Bölüm; 2 paragraftır. Önceki kategorilerden farksızdır. İlk açıklama gebelik esnasındaki diş ağrıları için yapılan tedavilerdir. İkinci açıklama, idrarın kendini tutamaması ve mesane ile vajina arasındaki fistülü anlatır.

XXXXXXXX