22 Haziran 2023 Perşembe

Değişik şuur halleri Tarihçesi

 

Mesmercilik dönemi

Değiştir

Mesmer’in baquet denilen kolektif tedavi uygulamasını tasvir eden gravür

1700’lü yıllarda Viyana'lı doktor Franz Anton Mesmerkendisine sinir rahatsızlığı ile gelen bazı hastaların tedavisi sırasında normal tıbbi müdahalenin yanı sıra mıknatıslı çubuklar kullanarak da sonuç alabildiğini iddia etti. Mesmer bunu, canlıların bedenlerinden yayılan canlısal manyetizma (hayvansal manyetizma ) adı verilen bir güçle açıklıyordu. 

Mesmer’in çalışmalarını Fransız aristokratMarki de Puysegur devam ettirmiştir. Puysegur bu bedensel manyetizma gücünün sadece şifacılarda bulunmadığını, her insanda mevcut olduğunu iddia ederek, hastadaki inanç ve iradenin fiziksel beden üzerinde değişiklikler meydana getirdiğini söylüyordu. Puysegur kendi yöntemleriyle insandaki "yapay uyurgezerlik" olayını ortaya çıkardı ve buna “somnambulizm” adını verdi. Bu değişik şuur halininkeşfi duyular-dışı algılama fenomenleriya da halk arasındaki adıyla altıncı his, bu şuur halinde daha kolay ortaya çıkmaktaydı. 


Değişik şuur halleri


Değişik şuur hâlleriparapsikolojide insanın uyanıkken bulunduğu olağan şuur hâlinden farklı şuur hâllerini kapsayan bir terim olarak kullanılmaktadır.


Değişik şuur hâllerinden birinin EEG ile görüntülenmesi

Terim ilk kez Amerikalı psikoloji profesörü ve parapsikolog olan Charles Tart tarafından ortaya atılmıştır. Elektroansefalograf aygıtının icadı, beyindalgalarının ölçülebilmesine ve insanın “uyanık şuur hâli”nden farklı olan şuur hâllerinin sınıflandırılabilmesine olanak sağlamıştır. (Beyin dalgalarını 1924'te keşfeden Alman psikiyatr Hans Berger ile başlayan laboratuvar testleri sonucunda beynin alfa, beta, teta ve delta dalgaları diye adlandırılan elektriksel etkinliklerde bulunduğu saptanmıştır.)

Bu alandaki bilimsel araştırma sonuçlarına göre, örneğin hafif hipnoz, meditasyon, dalgınken düş görme, uyku-uyanıklık arası gibi hâllerde beyin, alfa ritmi denilen, 8 Hz. ile 13 Hz. arası dalgalar yayınlamaktadır. Beta dalgaları (14-27 Hz.) ise yalnızca insanın olağan “uyanık şuur hâli” sırasında yayınlanmaktadır.


SınıflandırmaDeğiştir

EEG ile çekilmiş alfa dalgaları
EEG'de beta dalgaları

Kimi parapsikologlar değişik şuur hâllerini şu yirmi kategoride sınıflandırırlar:

  1. Rüyanın görüldüğü, hızlı göz hareketleriyle, yavaş beyin dalgalarının yokluğuyla nitelenen uyku hâli (rüyalı uyku).
  2. Hızlı göz hareketlerinin yokluğu ve yavaş beyin dalgalarıyla nitelenen uyku hâli (rüyasız uyku hâli).
  3. Uykuya dalmadan önceki uyku-uyanıklık arası hâl.
  4. Tam uyanmadan önceki uyku-uyanıklık arası hâl.
  5. Aşırı uyarılma, ilaç alma ya da yoğun konsantrasyon sonucunda oluşan aşırı uykusuzluk hâli.
  6. Depresyon, yorgunluk vs. sonucundaki uyuşukluk hâli.
  7. Ekstaz (vecd), coşku ya da aşırı olumlu heyecanlanma hâli
  8. Histeri ya da aşırı olumsuz heyecanlanma hâli.



KaynakçaDeğiştir

  • Trans, Georges Lapassade, Ruh ve Madde Yayınları 


Parapsikoloji

Paranormal ve psişik olayların incelenmesi

Parapsikolojiduyular-dışı algılamapsikokineziölümden sonra yaşam gibi konulara ilişkin paranormal olayların; deneysel yöntem yoluyla, çok disiplinli (çok yöntemli) etüdü. 


Parapsikolojiyi sembolize etmekte kullanılan YunancaPsi harfi

Parapsikolojik deneyler prekognisyon ve telekinezinin varlığını test etmek için rastgele sayı üreteçleri kullanmayı, duyular-dışı algılamayı test etmek için Ganzfeld uyarımını[3][4][5]durugörü ile kullanışlı casusluk bilgisi elde edilip edilemeyeceğini incelemek için Birleşmiş Devletler hükûmeti ile anlaşmalı olarak yürütülen araştırma denemelerini içerir.[6] Bu deneylerin sonuçları bazı parapsikologlar tarafından psişik yeteneklerin varlığının bir göstergesi olarak değerlendirilir.

Buna rağmen, bilimsel çevreler bu psişikyeteneklerin varlığının kanıtlanmadığı konusunda fikir birliği içindedir.

EtimolojiDeğiştir

Fransızcadan Türkçeye geçen terimYunancada“ötesinde” anlamına gelen “para” (παρά) ekinin psikoloji sözcüğüne eklenmesiyle elde edilmiş olup, ilk kez 1889'da Alman psikolog Max Dessoir tarafından kullanılmıştır. 


BilimsellikDeğiştir

İngiliz mistik, fizikçi ve astrolog Robert Fludd'un 17. yüzyıldaki çalışmalarını betimleyen bir çizim

 Amerikalı parapsikologlarca sürdürülen deneyler iki alanda ya da iki yöntemdeyoğunluk kazanmıştır. Kullanılan temel yöntemlerden biri, psikokinezinin varlığını ortaya koymak üzere RNG[31] yöntemidir, diğeri duyular-dışı algılamanınvarlığını ortaya koymak üzere de uyaranlardan yalıtılmanın söz konusu olduğu “Ganzfeld uyarımı”dır. 

TarihçeDeğiştir

Parapsikolojik araştırma alanı için önceleri, özellikle Avrupa'da metapsişik ve parapsişik terimleri kullanılıyordu. Metapsişik terimi Aristo'nun "Metafizik" kitabının isminden esinlenen 1913 Nobel ödüllü fizyoloji profesörü Charles Richet (1850-1935) tarafından 1905'te ortaya atılmış, parapsişik terimi ise, Dijon Akademisi ve Grenoble Akademisi rektörü olan Emden ödüllü bilimci ve filozof Emile Boirac (1851-1917) tarafından ortaya atılmıştır. Prof. W. McDougall bu adı parapsikoloji terimiyle değiştirerek bu terimin uluslararası sahada kabul görmesini ve literatürde yerini almasını sağlamıştır. Fakat parapsikolojinin Amerikalı öncüsü biyoloji doktoru ve bitkibilimci olan Prof. J. B. Rhine’dır. Rhine çalışmaları sonucunda bazı kişilerin bedensel duyuları kullanmadan dış dünyadan ya da diğer insanların zihinlerinden bilgi edinebileceklerini iddia etti. Bu olguya duyular-dışı algılama (D.D.A.) ya da duyular-dışı idrak (D.D.İ.) anlamında "extra sensory perception" – (İngilizce kısaltılmışı: ESP) adını verdi.

Parapsikoloji terimi Alman psikolog Max Dessoirtarafından 1889’da ortaya atılmış, Rhine tarafından benimsenmiştir. Bununla birlikte 1930’lu yıllardan itibaren psişik fenomenin laboratuvar koşulları içine çekildiğinin, yani laboratuvar metodolojileriuygulanarak incelendiğinin vurgulanması amacıyla parapsikoloji terimi yerine “psişik araştırma” teriminin kullanımı daha yaygınlık kazanmıştır.

Premonisyon

Premonisyon, meydana gelecek olayları akla dayalı bir nedeni olmayan bir huzursuzluk, bir gerginlik, bir kaygı gibi duygu hâlleriyle belli belirsiz bir biçimde hissetme fenomenine Metapsişik’te verilen addır. Parapsikoloji'de ise bu tür fenomenler için daha ziyade “felaket belirtisi” terimini kullanılır. Bu paranormal fenomen Türkçede önsezi olarak bilinir. Premonisyonların daha ziyade felaket, ölüm, tehlike gibi, olumsuz sayılan olaylardan önce belirdiği görülmektedir. 


XXXXXXXXX



Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Hallo 🙋🏼‍♀️